Sprawozdanie z konferencji

W dniach 23-24 września odbyła się konferencja „Translaton 2”, która została zorganizowana wspólnie przez Zakład Translatoryki i Glottodydaktyki Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zakład Translatoryki Uniwersytetu Warszawskiego, pod kierunkiem naukowym prof. Anny Małgorzewicz (Uniwersytet Wrocławski) i prof. Moniki Płużyczki (Uniwersytet Warszawski). Ze względu na czas pandemii koronawirusa konferencja odbyła się online.

Cykl wydarzeń został zainicjowany w 2018 roku przez wspomniane instytucje naukowe i odbył się we Wrocławiu. Rozpoczęta już wówczas debata na temat różnych aspektów translatoryki ma nieustannie ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju tej dziedziny. Tłumacze z Polski, Niemiec, Włoch, Rosji, Hiszpanii, Francji, Estonii, a nawet Nepalu spotkali się, aby przedstawić zainteresowanej profesjonalnej publiczności możliwość wymiany teoretycznych i praktycznych aspektów tłumaczeń i dydaktyki tłumaczeniowej. Językami konferencji były polski, niemiecki, angielski i rosyjski.

W programie dwudniowej konferencji znalazło się łącznie sześć wykładów plenarnych, trzy pierwszego dnia konferencji i trzy następnego dnia. Pierwszy wykład prof. Ricardo Muñoza Martina pt. „Cognitive Translation & Interpreting Studies. From the black box to a colorful palette of situated approaches” opisywał nie tylko najważniejsze fazy rozwoju kognitywistki, ale także jej możliwe zastosowania w badaniach nad translacją. Autor podkreślił rolę metod empirycznych w badaniach w dziedzinie komunikacji multimodalnej i wskazał na obiecujące tendencje rozwojowe. Kolejny wykład prof. Alessandry Riccardi dostarczył solidnego przeglądu kamieni milowych interpretacji nauki, jej najnowszych trendów i osiągnięć w sektorze publicznym. Autorka prześledziła psychologiczne i poznawcze linie badawcze dyscypliny i pokazała, w jaki sposób niektóre obszary badawcze kształtowały się w Niemczech i Austrii. Wiele uwagi poświęciła zebranym odkryciom metodologicznym, które można było ustalić poprzez owocną wymianę między naukowcami z całej Europy. Ostatni wykład plenarny tego dnia wygłosiła prof. Heike Elisabeth Jüngst. Autorka mówiła o książkach non-fiction dla dzieci, które miały wyjaśnić dzieciom koronawirusa. Pokazała, że można je pogrupować według różnych kryteriów, np. według tematów, a także według ilustracji i stylu językowego.

Wykłady plenarne drugiego dnia konferencji koncentrowały się na najbardziej aktualnych problemach w badaniach nad tłumaczeniami. Dr Carme Mangiron podkreśliła problem lokalizacji gier wideo. Prelegentka zainteresowała się naukowo wyzwaniami stawianymi przed tłumaczami. Na konkretnych przykładach omówiła zastosowane modele, na podstawie których można prześledzić pewne procesy. Na koniec zwróciła się do znaczenia sztucznej inteligencji, podkreślając potencjał stale rozwijających się narzędzi technicznych, tzw. narzędzi do tłumaczenia wspomaganego komputerowo. Kolejni prelegenci, prof. Vahram Atayan i jego dwie doktorantki z Uniwersytetu w Heidelbergu, skupili się na ręcznych adnotacjach, w tym wykorzystaniu różnych narzędzi, które powinny ułatwić i zoptymalizować produkcję tekstu. Zespół badawczy omówił trzy projekty adnotacji, w których ujęto odpowiednie kategorie semantyczno-pragmatyczne. Podsumowując, przedstawiono różne opcje wizualizacji zebranych danych oraz nakreślono pewne możliwości analizy korespondencji i analizy korespondencji wielokrotnej. W ostatnim wykładzie sesji plenarnej prof. Jolanta Lubocha-Kruglik dała słuchaczom istotne spostrzeżenia na temat zawiłości tłumaczenia. Prelegentka zwróciła uwagę, że wyzwaniem dla tłumacza są nie tylko zjawiska kulturowe, ale także różnice językowe i semantyczne. Prof. Lubocha-Kruglik wybrała aksjologiczny i mentalny wymiar postrzegania rzeczywistości jako przedmiot swoich rozważań, które (jej zdaniem) może prowadzić do znacznych dysonansów w konstrukcji strategii tłumaczeniowej z powodu niewystarczającej analizy przez tłumacza.

Konferencja trwała dwa dni, odbyło się sześć wykładów plenarnych, w dziesięciu sekcjach wygłoszono 31 referatów. Łącznie było kilkudziesięciu uczestników, którzy dostarczyli moc wrażeń, ogrom wiedzy i zadbali o miłą atmosferę. Spotkaliśmy się nie wiadomo gdzie, bo każdy był w innym miejscu, ale wiedzieliśmy po co?